Καθώς οι παραλυτικές δυνάμεις της καταστροφής απλώνουν πάνω μας την επιρροή τους, οφείλουμε να αναζητήσουμε τις ικμάδες εκείνες της ζωτικής δύναμης που θα μας κρατήσουν όρθιους. Να στερεώσουμε τις διανοητικές μας δυνάμεις, να προσανατολιστούμε, να σταματήσουμε την υπνοβασία ένα βήμα πριν τον όλεθρο. Η ζημιά που έχει συντελεστεί στην οικονομία είναι ήδη μεγάλη και θα χρειαστεί αρκετός χρόνος και πολύς κόπος για να αποκατασταθεί. Αυτό που έρχεται όμως είναι αδιανόητο. Είναι η πλήρης ανατροπή κάθε κανονικότητας στην κοινωνική ζωή, μια δίνη που επαναφέρει τους σκληρότερους όρους επιβίωσης που μπορούμε να φανταστούμε. Η χώρα απέχει πολύ από το να μπορεί να αυτοσυντηρηθεί. Η έξοδος από το κανονιστικό πλαίσιο της ευρωζώνης, η άρση των όρων της συντεταγμένης χρεοκοπίας που ζούμε σε συνδυασμό με θεσμικές και πολιτειακές παραμέτρους θα σημάνει την έναρξη ενός πολέμου όλων εναντίον όλων. Το πρόβλημα της σπάνης των εισαγομένων βασικών αγαθών δεν μπορεί παρά να επιλυθεί υπό αυτούς τους όρους με την προσφυγή στο δίκαιο του ισχυροτέρου, στη βία. Αυτοί που θα πληγούν περισσότερο θα είναι οι αδύναμοι: οι γέροντες, τα παιδιά, οι άρρωστοι. Όποιος κυνικά μας δείχνει πως δε νοιάζεται γι’ αυτούς δεν δικαιούται να λέγεται άνθρωπος. Η κοινωνική διάλυση θα είναι μακροχρόνια. Οι στοιχειώδεις διατροφικές ανάγκες, οι ενεργειακές ανάγκες, οι ανάγκες σε φάρμακα δεν θα μπορούν να ικανοποιηθούν. Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι είναι ήδη ορατοί. Η έξοδος από την ευρωζώνη θα κατακτημνίσει τη χώρα σε απύθμενα βάραθρα. Δεν υπάρχει λύση εκτός της άμεσης συμφωνίας με τους δανειστές. Ακόμα και οι χειρότεροι όροι που μπορούμε να φανταστούμε είναι απαραιτήτως καλύτεροι από τον όλεθρο. Ο χρόνος έχει από μέρες εξαντληθεί, η λογική;
Θ.Π.
Στον ιστότοπο politeiako.gr μπορεί κανείς να βρει και να κατεβάσει ενδιαφέροντα άρθρα σχετικά με τις δυνατότητες εναρμόνισης ατομικού και δημόσιου συμφέροντος, δηλαδή την αναζήτηση των προϋποθέσεων μιας Ελεύθερης Πολιτείας. Η διαρκώς διευρυνόμενη λίστα των μεταφράσεων περιλαμβάνει ως τώρα τα κείμενα: «Ο σοσιαλισμός των Ινδιάνων» του Μπάρμπουρκ Γκραμπ, «Η επανάσταση και η απάτη του ολοκληρωτισμού» του Ζαν-Φρανσουά Ρεβέλ και «Δύσκολη ελευθερία: έχουν μέλλον τα ανθρώπινα δικαιώματα;» του Ρίτσαρντ Γουόλιν.
του Γιάννη Βούλγαρη
Βαδίζουμε ολοταχώς προς έκτακτες πολιτικές εξελίξεις. Οποιο σενάριο και αν επαληθευτεί, συμφωνία ή μη συμφωνία με τους εταίρους, εκλογές ή όχι, περιλαμβάνει απότομες μεταβολές και δραματικές αναμετρήσεις. Η έκβαση αυτών των αναμετρήσεων είναι απρόβλεπτη. Είναι χαρακτηριστικό και θα το έχετε διαπιστώσει: ο καθένας μας ρωτά «τι βλέπεις; πού πάμε;» για να πάρει την απάντηση «πού να ξέρω, εδώ δεν ξέρει ο Τσίπρας». Μέσα σε αυτόν τον καθημερινό διάλογο που συχνά περιλαμβάνει και ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, καθρεφτίζεται το εν εξελίξει πολιτικό ατύχημα της χώρας. Το φιάσκο της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, το πολιτικό αδιέξοδο του ΣΥΡΙΖΑ, η αυτοακύρωση του κ. Τσίπρα και, από την άλλη, η αδυναμία των αντιπολιτεύσεων, πρωτίστως της ΝΔ και του κ. Σαμαρά. Ο πολιτικός χρόνος που θα κρίνει το μέλλον της χώρας έχει συντμηθεί. Περιορίζεται πια στις λίγες επόμενες ημέρες του Ιουνίου. Υπαρξιακά διλήμματα άμεσης τακτικής συναιρούνται με τη μακροχρόνια μοίρα του τόπου, τίθενται πλέον ταυτόχρονα και αλληλένδετα. Απαντώντας στο ένα, απαντάμε μεμιάς και στα υπόλοιπα. Συμφωνία ή χρεοκοπία. Ευρώ ή δραχμή. Ευρωπαϊκή δημοκρατία ή εθνολαϊκιστικός αυταρχισμός. Ας μη θεωρηθεί υπερβολή το τρίτο δίλημμα. Μια ισχυρή μειοψηφία στον ΣΥΡΙΖΑ, ιδεολογικά και γεωπολιτικά, το πηγαίνει αλλού. Το λένε μόνοι τους οι άνθρωποι και οι περισσότεροι από αυτούς το έλεγαν από πάντα. Παραπέμπουν σαφώς στα αυταρχικά μοντέλα των μετακομμουνιστικών χωρών, με τις ολιγαρχικές δομές της εξουσίας, την πολιτικο-οικονομική διαπλοκή, την καταπίεση των διαφωνούντων και την εθνολαϊκιστική προπαγάνδα. Αν η χώρα χρεοκοπήσει, κάτι που είναι πλέον πολύ πιθανό, η κατάσταση ακραίας ιδεολογικοπολιτικής σύγχυσης θα ενισχύσει τέτοιες τάσεις.
Ολες οι πιο πάνω εξελίξεις δεν μας εκπλήσσουν. Ηδη πριν από τις εκλογές είχαμε επισημάνει ότι η χώρα κινδύνευε να βρεθεί εκτός ευρώ και Ευρώπης, όχι με βάση μια σαφή απόφαση αλλά «διά της διολισθήσεως». Δεν ήταν προφητεία αλλά καταγραφή των υπαρκτών τάσεων που σχετίζονταν πρωτίστως με τη φυσιογνωμία του επελαύνοντος τότε ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό που δεν είχαμε υπολογίσει επαρκώς ήταν η αδυναμία, η σύγχυση και η αναποφασιστικότητα του κ. Τσίπρα.
Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση στην οποία τώρα έχουμε περιέλθει είναι αποτέλεσμα του πολιτικού αδιεξόδου του ΣΥΡΙΖΑ, που εξελίχθηκε σε πολιτικό αδιέξοδο της Ελλάδας. Ενα κόμμα που καβάλησε επιδέξια και κυνικά τη δικαιολογημένη λαϊκή δυσαρέσκεια χωρίς να νοιαστεί στοιχειωδώς να προετοιμαστεί να κυβερνήσει ή να συνεννοηθεί στο εσωτερικό του πώς θα κυβερνήσει. Γι’ αυτό όταν έγινε κυβέρνηση, έπεσε έξω σε όλα. Στην τακτική, στη στρατηγική, στο ύφος, στις συμμαχίες, στον υπολογισμό των συσχετισμών, στην τεχνοκρατική προετοιμασία. Το αποτέλεσμα ήταν μοιραίο. Η αποτυχία της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να σχεδιάσει και να ακολουθήσει μια ρεαλιστική και αποτελεσματική διαπραγμάτευση που θα ξαναέβαζε τη χώρα σε τροχιά ανάπτυξης, ήταν παταγώδης. Η ανάκαμψη που είχε σημειωθεί το 2014 ύστερα από πέντε χρόνια ύφεσης και εσωτερικής υποτίμησης, ακυρώθηκε και αντιστράφηκε. Μέσα στους τέσσερις αυτούς μήνες ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε πλιάτσικο τη χώρα. Πήρε τα λεφτά από τα νοσοκομεία, τα πανεπιστήμια, τους δήμους, τις περιφέρειες, τις δημόσιες επιχειρήσεις, τους δημόσιους οργανισμούς, το ΕΣΠΑ, τα δημόσια έργα, τα Ταμεία, τις πρεσβείες. Αυτά ήταν λεφτά των Ελλήνων και των Ελληνίδων τα οποία πήγαν για να πληρώσουν τους τόκους τους οποίους έως το 2013-14 πλήρωναν οι δανειστές μας. Και στο τέλος καταλήξαμε στα πρόθυρα μιας νέας χρεοκοπίας και στη στάση πληρωμών. Εμπρός στον δρόμο που χάραξε η Ζάμπια!
Ετσι, το παιχνίδι των υπεκφυγών, των ψευδαισθήσεων και των ψεμάτων του ΣΥΡΙΖΑ έφτασε στο τέλος του. Τώρα μετακυλίει τα δικά του αδιέξοδα στη χώρα. Κατασκεύασε μια γενικευμένη αστάθεια για να αποφύγει τις αποφάσεις καθώς ήταν διχασμένος και ανίκανος να τις λάβει. Ο μετεωρισμός του πήγασε από την αντιφατικότητα της φυσιογνωμίας του. Επιβιώνει καλύτερα σε συνθήκες αστάθειας, σύγχυσης και κρίσης, γιατί ήταν το κόμμα της κρίσης. Ενα μικρό νεοκομμουνιστικό κόμμα διαμαρτυρίας πέτυχε να εκμεταλλευτεί τον κυρίαρχο εθνικολαϊκιστικό μύθο της «αντίστασης στους ξένους» και να επωφεληθεί από τα μεγάλα λάθη των αντιπάλων του, για να κερδίσει μια σχετική εκλογική πλειοψηφία χωρίς κατεύθυνση άλλη από την άρνηση. Οπως και να εξελιχθούν τα πράγματα, αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ τελειώνει εδώ. Αν καταλήξει σε συμφωνία θα δοκιμαστεί από εσωκομματικές συγκρούσεις και ρήγματα. Θα έχει λάβει εντούτοις μια εθνικά υπεύθυνη θέση, που θα δώσει την ευκαιρία στον κ. Τσίπρα να πρωταγωνιστήσει στην αναμόρφωση του κομματικού συστήματος. Αν, πάλι, ο ΣΥΡΙΖΑ καταφύγει στη ρήξη με την Ευρώπη και το ευρώ θα προκαλέσει μια μείζονα εθνική καταστροφή, που θα τον τσακίσει και τον ίδιο. Εχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε ότι το δεύτερο σενάριο είναι όλο και πιο πιθανό. Η δομική αδυναμία απόφασης μαζί με την αβουλία ή την αμφιθυμία της ηγεσίας Τσίπρα κατέληξαν στην ισχυροποίηση των νεοκομμουνιστικών ανακλαστικών και ιδεοληψιών του στενού κομματικού πυρήνα του 4%.
Ετσι, το παιχνίδι των υπεκφυγών, των ψευδαισθήσεων και των ψεμάτων του ΣΥΡΙΖΑ έφτασε στο τέλος του. Τώρα μετακυλίει τα δικά του αδιέξοδα στη χώρα. Κατασκεύασε μια γενικευμένη αστάθεια για να αποφύγει τις αποφάσεις καθώς ήταν διχασμένος και ανίκανος να τις λάβει. Ο μετεωρισμός του πήγασε από την αντιφατικότητα της φυσιογνωμίας του. Επιβιώνει καλύτερα σε συνθήκες αστάθειας, σύγχυσης και κρίσης, γιατί ήταν το κόμμα της κρίσης. Ενα μικρό νεοκομμουνιστικό κόμμα διαμαρτυρίας πέτυχε να εκμεταλλευτεί τον κυρίαρχο εθνικολαϊκιστικό μύθο της «αντίστασης στους ξένους» και να επωφεληθεί από τα μεγάλα λάθη των αντιπάλων του, για να κερδίσει μια σχετική εκλογική πλειοψηφία χωρίς κατεύθυνση άλλη από την άρνηση. Οπως και να εξελιχθούν τα πράγματα, αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ τελειώνει εδώ. Αν καταλήξει σε συμφωνία θα δοκιμαστεί από εσωκομματικές συγκρούσεις και ρήγματα. Θα έχει λάβει εντούτοις μια εθνικά υπεύθυνη θέση, που θα δώσει την ευκαιρία στον κ. Τσίπρα να πρωταγωνιστήσει στην αναμόρφωση του κομματικού συστήματος. Αν, πάλι, ο ΣΥΡΙΖΑ καταφύγει στη ρήξη με την Ευρώπη και το ευρώ θα προκαλέσει μια μείζονα εθνική καταστροφή, που θα τον τσακίσει και τον ίδιο. Εχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε ότι το δεύτερο σενάριο είναι όλο και πιο πιθανό. Η δομική αδυναμία απόφασης μαζί με την αβουλία ή την αμφιθυμία της ηγεσίας Τσίπρα κατέληξαν στην ισχυροποίηση των νεοκομμουνιστικών ανακλαστικών και ιδεοληψιών του στενού κομματικού πυρήνα του 4%.
Οχι μόνο αριθμητικά αλλά κυρίως πολιτικά. Η πιθανότητα της ρήξης κέρδισε έδαφος στον κομματικό λόγο καθώς ο κομματικός αντίλογος δείλιαζε να αντιπαρατεθεί πολιτικά και στρατηγικά.
Αν γίνουν εκλογές στις αρχές Ιουλίου χωρίς να έχει υπογραφεί συμφωνία, θα είναι ένα άλμα στο κενό στο οποίο θα έχει οδηγηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ γιατί εγκλωβίστηκε στις αντιφάσεις του. Θα είναι εκλογές σε πρωτόγνωρες συνθήκες, με ένα κράτος χρεοκοπημένο και μια κοινωνία υπό διάλυση. Η μόνη γραμμή συσπείρωσης του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι η έξοδος από το ευρώ και η ρήξη με την Ευρώπη. Για πού; Αγνωστο. Αν και δικαιούμαστε να έχουμε τις υποψίες μας. Πάντως, σε αυτές τις εκλογές το διακύβευμα θα είναι απόλυτο. Ευρωπαϊκή ή τριτοκοσμική Ελλάδα; Απέναντι σε αυτό το διακύβευμα, το οποίο ενδέχεται να τεθεί εντός των επόμενων εβδομάδων, η φιλοευρωπαϊκή Ελλάδα θα πρέπει ταχύτατα να προετοιμάσει την ενιαία απάντησή της όσες δυσκολίες και αν έχει. Μια συμπαράταξη εθνικής ανάγκης. Μια πειστική κυβερνητική ομάδα επιπέδου Εθνικής Ελλάδας που θα ανακοινωθεί προεκλογικά και θα διεκδικήσει το μπόνους των 50 εδρών. Με περιορισμένη χρονικά θητεία, όσο χρειάζεται για να σταθεροποιηθεί και πάλι η θέση της Ελλάδας στο ευρώ και στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Μετά θα ανοίξει ο δρόμος για την ανασύνταξη του κομματικού συστήματος, καθόσον το υπάρχον είναι προφανώς μεταβατικό.
Μπορεί να υπάρξουν και άλλες ιδέες και άλλες εκτιμήσεις. Είναι πάντως σαφές ότι το παρόν σκηνικό οδεύει σε δραματικές ανακατατάξεις τις προσεχείς ημέρες. Οι κίνδυνοι πολιτικού ατυχήματος είναι πλέον χειροπιαστοί. Η κατάσταση θυμίζει τον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα οδηγήθηκε παλαιότερα στον εμφύλιο και αργότερα στη δικτατορία. Κανείς πλην ελαχίστων δεν τα επιδίωξε, όλοι όμως έκαναν τα μικρά λάθος βήματα που οδήγησαν στη σύγκρουση και στον γκρεμό.
Ας ελπίσουμε ότι μένει ακόμα χρόνος να ανακοπεί το αρνητικό σπιράλ της εθνικής αυτοκαταστροφής. Ας ελπίσουμε ότι ο κ. Τσίπρας και οι νουνεχείς του ΣΥΡΙΖΑ θα συνειδητοποιήσουν πού οδηγούν τη χώρα και θα καταλήξουν σε μια συμφωνία στο και πέντε, παρότι η προοπτική γίνεται όλο και λιγότερο πιθανή. Ας ελπίσουμε ότι οι δυνάμεις της φιλοευρωπαϊκής Ελλάδας θα δείξουν τα πολιτικά ανακλαστικά που απαιτεί η φοβερή επιτάχυνση της συγκυρίας.
από Τα Νέα
Σε πρόσφατο άρθρο του στο Project Syndicate ο Γιόσκα Φίσερ, συνιδρυτής μαζί με τον Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ του κόμματος των Πρασίνων, τοποθετείται εν τη ρύμει του λόγου του για άλλη μια φορά εναντίον της πολιτικής λιτότητας που οδήγησε την ελληνική οικονομία σε αρνητικά αποτελέσματα. Η επωδός αυτή εναντίον της λιτότητας επαναλαμβάνεται ελαφρά τη καρδία πολύ συχνά από τους ευρωπαίους Πράσινους και σοσιαλδημοκράτες, στους οποίους δεν μπορούμε κατά τ’ άλλα να πιστώσουμε κάποιο διαζύγιο με την πραγματικότητα.
Αυτό όμως που αποκρύπτεται με αυτήν την επιφανειακή, απερίσκεπτη, αξιωματική προσέγγιση είναι πως η εφαρμογή του Προγράμματος στην Ελλάδα ήταν κάτι περισσότερο από ελλιπής και επιλεκτική, γεγονός που από τη μία επιβεβαιώνει το μέγεθος του δομικού προβλήματος του λαϊκισμού και του πελατειασμού και από την άλλη εξηγεί γιατί η χώρα δεν ακολούθησε τα υπόλοιπα «θύματα» (Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρος, Ισπανία) στην έξοδο από το Μνημόνιο και την κρίση. Κάτω λοιπόν από το χαλί της γενίκευσης εναντίον της λιτότητας, δεν μπορεί να κρύβεται ούτε η άρνηση της Ελλάδας να εκσυγχρονίσει τη δημόσια διοίκηση και την οικονομία της ούτε η συναφής, σκανδαλώδης προστασία συγκεκριμένων επαγγελματικών ομάδων ούτε η επιλεκτική εφαρμογή της περιοριστικής πολιτικής στους πιο αδύναμους κρίκους του πελατειακού συστήματος, τους outsiders, τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα, τους ανέργους κ.λπ.
Στο δε λόγο του εναντίον της λιτότητας, ο Φίσερ φαίνεται να ξεχνά μερικές ιδιαίτερες παραμέτρους της ελληνικής οικονομίας σχετιζόμενες με τις περιβαλλοντικά εξόχως επιζήμιες καταναλωτικές μας συνήθειες, την υπερκατανάλωση εισαγόμενων προϊόντων, πολλές φορές μάλιστα προϊόντων πολυτελείας. Μια ματιά στο εμπορικό ισοζύγιο της χώρας ακόμα και σήμερα γεννά πολλά ερωτήματα σχετικά με το αναπτυξιακό μας μοντέλο, τις δυνατότητες διατήρησης ενός καταναλωτικού προτύπου βασισμένου στην παραγωγική υπανάπτυξη και στο δανεισμό, καθώς και το μέγεθος της οικολογικής επιβάρυνσης που ένα τέτοιο οικονομικό μοντέλο προκαλεί. Το ελληνικό όνειρο ήταν λοιπόν οικονομικά και οικολογικά θνησιγενές και για το ελληνικό ναυάγιο δεν φταίει η λιτότητα.
Η ρητορική εναντίον της λιτότητας, απευθυνόμενη στο ευρωπαϊκό ακροατήριο, προβληματίζει όχι μόνο για τη ντε φάκτο λαϊκιστική της χροιά, αλλά και για τις τερατώδεις συγγένειες που δημιουργεί με το λαϊκιστικό και ευρωσκεπτικιστικό στρατόπεδο εν γένει. Αν δεν είσαι δηλαδή και πολύ σίγουρος γι’ αυτό που υποστηρίζεις, απλά κοίτα ποιός συμφωνεί μαζί σου· μπορεί τότε να μην είναι και πολύ δύσκολο να καταλάβεις πως έχεις άδικο.
Τέλος, ας συλλογιστούμε τη θέση της Ευρώπης ως φθίνουσας δύναμης σε έναν παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη όπου αναδύονται νέες δυνάμεις και νέες απειλές. Έχουμε πράγματι την πολυτέλεια να αναβάλουμε τη θωράκιση της ευρωπαϊκής οικονομίας μέσω του περιορισμού των ελλειμμάτων και του ύψους του δημοσίου χρέους; Σε ένα τέτοιο ρευστό περιβάλλον είναι απαραίτητο να ενισχύσεις τη θεμελίωση της οικονομίας σου, να βασίζεσαι κατά το δυνατόν στις δικές σου δυνάμεις. Σε αυτή τη λογική είναι απολύτως δικαιολογημένη και υπερασπίσιμη η στρατηγική Ντράγκι –ή ακόμα η λησμονημένη γερμανική Agenda 2010- της «καθυστερημένης» παρέμβασης για την ποσοτική χαλάρωση σύμφωνα με την οποία η δίαιτα εξυγιάνσεως, η αποτοξίνωση, προηγείται αναγκαστικά της προσπάθειας ενδυνάμωσης.
Τα επιχειρήματα εναντίον της λιτότητας δεν μπορούν να αποτελούν την πρώτη προτεραιότητα μιας προοδευτικής πολιτικής που δεν θέλει να ονομάζεται υποκριτική. Παρά τον κοινωνικά ευαίσθητο χαρακτήρα τους, αφού υπερασπίζεται ως επί το πλείστον το δικαίωμα της μεσαίας τάξης να διαφυλάξει το επίπεδο ζωής της και τις καταναλωτικές της έξεις, δεν πρέπει ποτέ να αποσυνδέονται από την οικολογική τους διάσταση και τη μακροχρόνια προοπτική διατήρησής τους μέσα στο νέο διεθνές περιβάλλον. Αλλά κυρίως δεν πρέπει επουδενί να υποκαθιστούν την ηθική και πολιτική προτεραιότητα της εξασφάλισης των χρειωδών για τους ασθενέστερους.
Θ.Π.
desarguments.wordpress.com 